6 Mayıs 2015 Çarşamba

Mihail Gorbaçov Soğuk Savaşı Bitiren Adam


Mihail Gorbaçov, tarım teknisyeni bir babanın oğlu olarak 2 mart 1931 de kuzey Kafkasya da doğdu.Çocukluğu Stalin döneminde geçmiş, Almanlar yaşadığı bölgeyi işgal etmiştir.Savaş sonrasında hasat operatör olarak çalışmış ve Moskova üniversitesinde hukuk okumuştur. Mihail Gorbaçov, Rusya devlet başkanı iken komünizmi bitirmiş ve bu anlamda dünyanın kaderini değiştirmiştir.Komünizmin bitmesi ve Sovyetlerin dağılması ile milyonlarca insanın kaderi değişmiş, dünya tarihi bir anlamda değişmiştir.Yirminci yüzyılın ikinci yarısında dünya haritasının değişmesinde onun kadar etkisi olan ikinci bir lider olamamıştır.

Gorbaçov 1985-1990 arasında yaptıkları ile kendisine öncekilerden çok farklı bir Sovyet lideri olduğunu sergilemiştir.Önce ülkesi ile Amerika arasındaki silahlanma yarışının ne kadar aptalca olduğunu kabul etmiş, ardından nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya fikrini ortaya atmıştır.Bu karar ile konvonyasyonel silahlardan arındırma anlaşmaları ve bakterilerin biyolojik ve biyolojik silahların yasaklanması anlaşmalarını imzalanmıştır. Gorbaçov un zaten Sovyet sistemi tuş olmak üzere iken bu adımı attığını söylenebilir.Bazıları büyük ülkeyi yıktığını kimileri ise çok doğru bir iş yaptığını söylemektedir.Bu anlamda dünyada ve Rusya'da kafalar hala karışık durumdır.
Gorbaçov, Doğu Almanya, Çekoslovakya, Macaristan ve Polonya gibi Sovyet uydusu ülkeleri dağılma sürecinde kendi başlarına bırakmış, bu ülkelerden yardım istendiğinde başınızın çaresine bakın demiştir.Bunun tek istisnası Azerbaycan oldu.Bu ülkedeki bağımsızlık yanlısı gösteriler Gorbaçov'un emriyle acımasızca bastırılmıştır.Rus lider bu emrini, Azeriler ve Ermeniler birbirlerine girmişti, başka çaremiz yoktu diyerek haklı çıkarmaya çalışmıştır. Gorbaçov, Doğu Avrupa'ya da konuşlanmış Sovyet askerlerini kışlalarının çıkarmayarak tarihin aktığı istikamete çomak sokmadı.
Onun sayesinde 2 Almanya birleşti ve doğu bloku ülkeleri için bugün AB üyeliği ile sonuçlanan özgürlük yolculuğuna çıkabildi.Yüz milyonlarca insanın hürriyeti kucaklanması sağlandı ve nükleer silah stoklarının eritilmesi konusunda attığı adımlar, Avrupanın jeopolitik haritasını değiştirdi.Komünist parti tekelini lanetleyip ifade hürriyetini engelleyen bariyerleri yıkan Gorbaçov, Sovyetlerin dağılması sürecini hızlandırdı.Komünist sistemi gömen reformist Rus lider, soğuk savaşı bitiren düdüğü çalan isim olarak siyaset sahnesinden ayrıldığında, geride başına gelenlerden dolayı şaşkın devasa bir ülke bırakmıştı
 Hazırlıksız yakalandığı serbest pazar ekonomisi ile milyonlarca vatandaşa akıl almaz bir fakirliği, bir avuç bürokrasi destekli uyanıksan milyoner olmuştur.Bu nedenle birçok tarihi şahsiyet gibi Gorbaçov un yaptıkları da birbirinden çok farklı şekilde değerlendirmeye devam ediyor.
Her ne kadar bugün Rusya'da karışık duygular hatırlansa da benzeri reformcuların aksine daha ölmeden bir efsaneye dönüşmüştür. Sovyet tarihinde koltuğuna yapışmadan Kremlin sarayının terk eden ilk devlet başkanıdır.Sovyetlerin ilk reformcusu Kruşçev'in yolundan gittiği söylenebilir.Çevre ile ilgili konularda kamuoyu oluşturmaya çalışan uluslararası yeşil haç vakfı bünyesinde küresel çevre sorunlarına ve su sorunlarına dikkat çekmeye devam etmiş, kendi adını taşıyan Gorbaçov vakfı ile küresel ısınma üzerinde sosyal alanlarda çalışmıştır.Bu amaçla 1997 pizza hut reklamında rol almıştır.1994 nobel barış ödülü'ne layık görülmüş, Rusya'da dinin önündeki engelleri kaldıran lider olmasına rağmen ateist olarak kalmıştır.Yeltsin'in yarattığı kaostan dolayı kendisini sorumlu tutmuş, yine Yeltsin için "keşke zamanında önünü kesip bir yerlere büyükelçi olarak gönderseydim"demiştir.Putin'in 2006 ya kadar olan icraatlarını desteklemiş ama sonrası için yoldan çıktı yorumunu yapmıştır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder