Son zamanlarda Türkiye'nin en kritik konulardan biri olan başkanlık sistemi hakkında sizlere bilgi vereceğiz. Ne kadar haber sitelerince bu konuda bilgi paylaşımları yapılsa da sağlıklı bir bilgi aktarımı gerçekleşmemiş gibi gözüküyor. Öncelikle Başkanlık Sistemi Nedir? bundan bahsedelim.
Başkanlık Sistemi Nedir?
Yasama ve yürütmenin birbirinden bağımsız olarak kullanması başkanlık sistemini oluşturur. Başkanlık sistemi hükümet başkanının devlet başkanı olması ve yürütme gücünün yasama ile ayrılmasından cumhuriyete dayalı bir hükümet sistemidir. Başkanlık sisteminde yasama yürütme gücüne, yürütme gücüde yasamaya herhangi bir müdahale edememektedir.Devlet başkanı yasa sunamaz ama yasama kararlarına veto etme (kabul etmeme) hakkına sahip. Tabi bun vetoyu da iptal edebilecek bir üst kurul mevcuttur. Devlet başkanı belirli bir tarihe kadar görev yapabilmektedir. Herhangi bir sorunda devlet başkanını görevden almak mümkün değildir. Güvensizlik oyu ile bile devlet başkanı düşürülemez. Eğer yapılabilirse (hiç sanmıyoruz) başkanı meclis soruşturması ile erken seçime götürebiliyoruz. Bu bazı ülkelerde uygulanıyor, Türkiye'de olacağını hiç sanmıyoruz. Devlet başkanı mahkemelere karışamaz. Başkan mahkemenin kararını reddedemez. Hakimlere emirde vermez ama yönetimlerde suçtan hüküm yemiş kişilerin cezaları hafifletip, ağırlaştırabilir.
Başkanlık Sistemi ve Devlet Başkanının Özellikleri
- Yürütme gücü tek bir kişiye aittir.
- Devlet başkanı halk tarafından seçilir.
- Yasama yürütmeye, yürütme yasamaya müdahale edemez. (Görev suistimal edilse dahi devlet başkanı görevden alınamaz.)
- Yasama ve yürütme gücü tamamen birbirinden ayrıdır. Bir kişi iki ayrı güçte çalışamaz.
- Devlet Başkanı görev süresi bitinceye kadar istediği politikayı izleyebilir. Görevden alınamaz.
- Son söz devlet başkanındadır.
Başkanlık Sistemi'nin faydaları nelerdir?
Başkanlık sisteminin faydaları bir ülkenin gelişimi için büyük önem taşır. Devlet başkanı halk tarafından seçilir. Halkın güvenini kazanmış kişi tarafından devlet başkanı devleti yönetir.Başkanlık sistemi doğru karar ve adalet için en ideal yönetim biçimidir. Başkanlık sistemi ile birlikte yasama ve yürütme birbirinden ayrılır ve paralel olarak yönetilir. Böylelikle yasama yürütmeyi, yürütmede yasamayı denetleyebilir. Bu yönetim biçimi ile birlikte iki tarafta işini kötüye kullanım konusunda birbirlerini denetleyebilirler.
Başkanlık sistemi halka daha iyi bir hizmet kalitesi sunmaktadır. Devlet karar ve yasalarında daha hızlı karar alabilirler. Devlet başkanı en üst düzey yetkilere sahip olduğu için değişiklik ve yürütmeyi hızla yapabilir.
Başkanlık Sistemi İle Yönetilen Ülkeler
- Afganistan
- Amerika Birleşik Devletleri
- Arjantin
- Azerbaycan
- Belarus
- Bolivya
- Brezilya
- Dominik Cumhuriyeti
- Endonezya
- Ermenistan
- Ekvador
- El Salvador
- Filipinler
- Guatemala
- Güney Kore
- Haiti
- Honduras
- İran
- Kazakistan
- Kenya
- Kıbrıs Cumhuriyeti
- Kolombiya
- Kosta Rika
- Liberya
- Meksika
- Nikaragua
- Nijerya
- Panama
- Paraguay
- Peru
- Seyşeller
- Sierra Leone
- Sri Lanka
- Sudan
- Surinam
- Şili
- Tanzanya
- Türkmenistan
- Uganda
- Uruguay
- Venezuela
- Zambiya
Türkiye'de Başkanlık Sistemi Uygulanabilir Mi
Son zamanların en çok konuşulan konusu başkanlık sistemi ve Türkiye'de uygulanabilirliği. Başkanlık sistemi ile ilgili olarak düşünürlerin ayrılıklarını görüyoruz. Siyasi ve akademik ayrılıklar mevcut. Kimisine göre başkanlık sistemi bir başarı, kimisine göre de Türkiye için bölünmeye yol açabileceği yönünde.Amerika Birleşik Devletlerinin bile çöktüğü bir sistem Türkiye'de uygulanabilmesi ne kadar doğru? Bilinen bir gerçek var ki; ABD dışında başkanlık sistemi hiçbir devletçe başarı ile sonuçlanmadı. Bazılarına göre Latin Amerika'da başkanlık sistemi başarısızlık ile sonuçlandı.
Doğu'da ülkemizi bölmek isteyen bir güç ile karşı karşıya iken başkanlık sistemi bizim için tehlikeli değil midir?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder